Παχυσαρκία κατοικίδιων
Η παχυσαρκία κατοικίδιων παραμένει πρόκληση, αλλά αυξάνεται η ενημέρωση και τα νέα εργαλεία για την πρόληψη και διαχείριση του βάρους τους.
Με αφορμή την Παγκόσμια Εβδομάδα Παχυσαρκίας Κατοικίδιων για το 2025 (6-12 Οκτωβρίου 2025), διαφαίνονται στον ορίζοντα σημάδια προόδου στην αντιμετώπιση του προβλήματος της παχυσαρκίας κατοικίδιων, κυρίως μέσω της ευαισθητοποίησης των κηδεμόνων, της διάθεσης νέων εργαλείων και της προόδου στην έρευνα. Η παχυσαρκία και το υπερβολικό βάρος σε σκύλους και γάτες έχουν αυξηθεί σταθερά τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα σε ανεπτυγμένες αγορές και κοινωνίες όπως αυτές των ΗΠΑ. Η κατάσταση μέχρι πρόσφατα φαινόταν μάλλον δυσοίωνη. Ωστόσο, τα πρόσφατα δεδομένα και οι εξελίξεις στην έρευνα και τα διαθέσιμα εργαλεία παρέχουν ενδείξεις ότι η τάση ίσως αλλάζει.
Οι κηδεμόνες αναγνωρίζουν όλο και περισσότερο τα υπέρβαρα κατοικίδια
Η Έρευνα Γνώμης για την Παχυσαρκία και τη Διατροφή των Κατοικίδιων για το 2024 της Ένωσης για την Πρόληψη της Παχυσαρκίας Κατοικίδιων (Association for Pet Obesity Prevention – APOP) έδειξε ότι οι Αμερικανοί κηδεμόνες είναι καλύτερα ενημερωμένοι σχετικά με την κατάσταση του σώματος των κατοικίδιων τους, δηλαδή σχετικά με το BCS, ένα σύστημα αξιολόγησης της φυσικής κατάστασης και του σωματικού βάρους των κατοικίδιων, ενώ οι περισσότεροι προσπαθούν να τα βοηθήσουν να χάσουν βάρος. Η Ένωση παρέχει πλέον μια σειρά εργαλείων, όπως μετρητές θερμίδων, τόσο για κηδεμόνες όσο και για κτηνιάτρους. Σύμφωνα με την τελευταία έρευνά της (η έρευνα του 2025 είναι αυτή τη στιγμή ανοιχτή), το 55% των κηδεμόνων γατών και το 51% των κηδεμόνων σκύλων αξιολόγησαν την κατάσταση του σώματος των κατοικίδιων τους ως ιδανική. Παρά την αρχική αύξηση των ποσοστών το 2023 (57% για γάτες και 66% για σκύλους), η τρέχουσα αλλαγή δείχνει ότι περισσότεροι κηδεμόνες αναγνωρίζουν πιθανή υπερβολική αύξηση βάρους ή παχυσαρκία. Η έρευνα, που περιλάμβανε 322 Αμερικανούς κηδεμόνες και 134 επαγγελματίες κτηνιάτρους, έδειξε επίσης ότι το 33% των κηδεμόνων γατών και το 35% των κηδεμόνων σκύλων θεωρούν τα κατοικίδιά τους υπέρβαρα ή παχύσαρκα, σε σύγκριση με 28% και 17% αντίστοιχα το 2023 (η έρευνα περιλάμβανε και 144 διεθνείς συμμετέχοντες, αλλά για λόγους στατιστικής συνέπειας επικεντρώθηκε στις απαντήσεις των Αμερικανών κηδεμόνων, σύμφωνα με την Ένωση).
Επιπλέον, το 53% των κηδεμόνων γατών και το 62% των κηδεμόνων σκύλων ανέφεραν ότι προσπάθησαν να βοηθήσουν τα κατοικίδιά τους να χάσουν βάρος, με το 25% και 16% αντίστοιχα να έχουν δοκιμάσει θεραπευτικές δίαιτες για απώλεια βάρους. Περίπου το 1/3 των κηδεμόνων δηλώνει ότι θα σκεφτόταν να χρησιμοποιήσει για το κατοικίδιό του φαρμακευτική αγωγή για απώλεια βάρους, παρόμοια με αυτή που θα χρησιμοποιούσε για τον εαυτό του, με το 36% των κηδεμόνων γατών και το 34% των κηδεμόνων σκύλων να αναφέρουν ότι θα “σκέφτονταν τη χρήση συνταγογραφούμενου φαρμάκου απώλειας βάρους, εάν αυτό αποδεικνυόταν ασφαλές, αποτελεσματικό και προσιτό”. Περίπου το ίδιο ποσοστό, τόσο για γάτες όσο και για σκύλους, δεν ήταν βέβαιο για την επιλογή αυτή.
Χρήση εργαλείων και ενημέρωση κηδεμόνων
Παρόλα αυτά, η γνώση για την πραγματική σωματική κατάσταση των κατοικίδιων παραμένει περιορισμένη. Μόλις το 40% των κηδεμόνων γατών και το 45% των κηδεμόνων σκύλων δηλώνουν ότι γνωρίζουν το σύστημα BCS, ενώ μόνο το 19% και 27% αντίστοιχα θυμούνται τον κτηνίατρο να τους το παρέχει. Περισσότεροι από τους μισούς (55% των κηδεμόνων γατών, 56% των κηδεμόνων σκύλων) δεν έχουν λάβει ποτέ μια τέτοια αξιολόγηση. Η έρευνα δείχνει ότι, ενώ η εμπιστοσύνη στους κτηνιάτρους παραμένει υψηλή, οι ίδιοι δεν αισθάνονται πάντα άνετα να συζητούν για το βάρος του κατοικίδιου με τον κηδεμόνα, ενώ όταν το κάνουν η ορολογία που χρησιμοποιούν διαφέρει, προκαλώντας στους κηδεμόνες ενδεχομένως σύγχυση. Τα ευρήματα αυτά “αναδεικνύουν ένα κενό στην επικοινωνία, ιδιαίτερα μεταξύ των κηδεμόνων γατών, πιθανόν λόγω λιγότερων επισκέψεων στον κτηνίατρο ή έλλειψης συστηματικής συζήτησης κατά τους τακτικούς ελέγχους”, σύμφωνα με την Ένωση.
Νέα εργαλεία για κηδεμόνες και κτηνιάτρους
Παρά το γεγονός ότι η δήλωση θερμίδων πάνω στις συσκευασίες των τροφών για κατοικίδια είναι υποχρεωτική στις ΗΠΑ εδώ και αρκετά χρόνια, η κατανόησή τους από τους κηδεμόνες δεν είναι πάντα εύκολη. Η Ένωση προσφέρει έναν νέο μετρητή θερμίδων για σκύλους και γάτες με οδηγίες για την εύρεση των απαραίτητων πληροφοριών στη συσκευασία της τροφής και τον τρόπο εισαγωγής τους στον μετρητή με δυνατότητα προσθήκης συγκεκριμένων τροφών. Το πακέτο εργαλείων περιλαμβάνει επίσης εκτιμητή βάρους για κάθε είδος ζώου, για τον καθορισμό του υγιούς βάρους, ενώ για τους σκύλους υπάρχει εκτιμητής θερμίδων κατά τη διάρκεια του περιπάτου. Για τις γάτες αυτό δε θεωρήθηκε απαραίτητο, καθώς οι περισσότεροι κηδεμόνες δε βγάζουν τις γάτες τους βόλτα. Η Ένωση παρέχει επίσης εργαλεία για κτηνιάτρους: υπολογιστή βήμα-βήμα για απώλεια βάρους, υπολογιστή ημερήσιων ενεργειακών αναγκών και ξεχωριστή μελέτη για την εξάπλωση της παχυσαρκίας (μόνο για επαγγελματίες).
Νέα έρευνα για τη βιομηχανία τροφών
Για τους κατασκευαστές τροφών για κατοικίδια, νέες μελέτες εξετάζουν τις αιτίες του υπερβολικού βάρους σε αυτά και τα σφάλματα στην εκτίμηση θερμίδων. Μία μετα-ανάλυση 16 μελετών για τους υδατάνθρακες στις τροφές γατών έδειξε ότι το λίπος και όχι οι υδατάνθρακες, συνδέεται με αύξηση του σωματικού λίπους. Η παραδοσιακή μέθοδος που χρησιμοποιείται εδώ και κάποιο διάστημα, η τροποποιημένη εξίσωση Atwater, “παράγει αποκλίσεις όταν συγκρίνεται με την πραγματική περιεκτικότητα σε θερμίδες των τροφών για κατοικίδια, όπως αυτή προσδιορίζεται μέσω μελετών σίτισης. Αυτές οι αποκλίσεις δεν είναι συνεπείς για όλες τις τροφές για κατοικίδια και η ακρίβεια διαφέρει ανάλογα με τον τύπο και την ποιότητα”, έγραψε η Kathy Gross, Ph.D., PAS, Dipl ACAN, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Kansas State University και πρώην διευθύντρια R&D για όλο τον κόσμο της Hill’s Pet Nutrition. Οι αποκλίσεις αυτές, ειδικά όταν υποεκτιμάται η περιεκτικότητα σε θερμίδες, μπορούν να συμβάλλουν στην υπερβολική αύξηση βάρους, καθώς ακόμη και μικρές διαφορές αθροίζονται με τον χρόνο. Χαρακτηρίζοντάς τες ως “κρυφές θερμίδες” και “σιωπηρούς παράγοντες της παχυσαρκίας κατοικίδιων”, η Gross τόνισε ότι το πρόβλημα μπορεί επίσης να προκαλέσει διατροφικές ανισορροπίες. “Ενδιαφέρον είναι ότι ένα παρόμοιο πρόβλημα υπάρχει και στον υπολογισμό θερμίδων στις τροφές για ανθρώπους”, πρόσθεσε.
Σημαντική πρόοδος
Οι πρόσφατες εξελίξεις δε σημαίνουν ότι το πρόβλημα της παχυσαρκίας των κατοικίδιων έχει λυθεί· απαιτείται περαιτέρω εργασία σε έρευνα, διαμόρφωση τροφών και ενημέρωση κηδεμόνων και κτηνιάτρων. Παρόλα αυτά, τα σημάδια προόδου και η αυξημένη ευαισθητοποίηση δείχνουν ότι ίσως επιτέλους μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ουσιαστικά το πρόβλημα.
