Νατάσα Μπομπολάκη
Η κ. Νατάσα Μπομπολάκη τοποθετείται σχετικά με τον νόμο Άργος 4830/21 για τα ζώα συντροφιάς, στηλιτεύοντας τις ρυθμίσεις και τα πρόστιμα που προβλέπονται.
Ενώ ο Πανελλήνιος Κτηνιατρικός Σύλλογος (ΠΚΣ) συνεχίζει την απεργία με αφορμή το νομοσχέδιο για τα αδέσποτα και τα δεσποζόμενα ζώα συντροφιάς και το Υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε τετράμηνη παράταση μέχρι την 1η Νοεμβρίου 2025 για την επιβολή προστίμων στους κηδεμόνες που δεν θα έχουν προχωρήσει στην αποστολή δείγματος γενετικού υλικού (DNA) των κατοικίδιων τους ή στη στείρωσή τους, όπως και μείωση των σχετικών παράβολων για εκείνους που θα προβούν στις προβλεπόμενες ενέργειες πριν τη λήξη της παράτασης, η κ. Νατάσα Μπομπολάκη, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Νέμεσις Περιβάλλον, Ζώα, αντι Κυνήγι και Νομικός, τοποθετείται αποκλειστικά στο www.petshopmarket.gr επί του θέματος.
“Πιο μαντάρα δε γίνεται. Νόμος Άργος-4830/21 για τα άστεγα ζώα συντροφιάς. Ένας νόμος προσβολή στη νοημοσύνη μας. Ένας νόμος, που η διάσωση ενός ζώου μοιάζει με αγώνα δρόμου, και πάλι των εθελοντών, αλλά χωρίς τερματισμό. Ένας νόμος που δεν οδηγεί πουθενά. Ο 4830/21 είναι ένας νόμος ανεδαφικός, αντιεπιστημονικός, αντιφιλοζωικός και σε καμία περίπτωση δεν εξυπηρετεί τον σκοπό για τον οποίο θεωρητικά ψηφίστηκε: την αντιμετώπιση του ζητήματος των άστεγων (αδέσποτων) ζώων και τη δραστική μείωσή τους. Οι περισσότερες διατάξεις του είναι ανεφάρμοστες και αναποτελεσματικές γιατί ελεγκτικός μηχανισμός δεν υπάρχει. Οι ελλείψεις προσωπικού και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και στην ΕΛ.ΑΣ. και σε άλλες εμπλεκόμενες υπηρεσίες είναι πολλές, η χρηματοδότηση των Δήμων από τη κεντρική εξουσία εξαιρετικά μικρή σε σχέση με τον όγκο των υπηρεσιών που υποχρεούνται να προσφέρουν στο θέμα της διαχείρισης του άστεγου πληθυσμού των σκύλων και των γατών. Αυτή η επιλογή είναι επιλογή της σημερινής κυβέρνησης, αλλά σε συντριπτικό βαθμό και όλων των προηγούμενων εδώ και πάρα πολλές δεκαετίες.
Για να το κατανοήσουμε αυτό θα φέρουμε ως παράδειγμα αυτής της έλλειψης προσωπικού στην ΕΛ.ΑΣ. και την Τοπική Αυτοδιοίκηση το θέμα της ηλεκτρονικής σήμανσης των κατοικίδιων, του τσιπ δηλαδή, που ενώ είναι υποχρεωτικό και πλέον πολύ φθηνό, εδώ και δεκαετίες, μόνο ένα μικρό ποσοστό αυτών είναι “τσιπαρισμένο” και δηλωμένο, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να γίνει ταυτοποίησή τους, δηλαδή να εντοπιστεί σε ποιον ανήκουν σε περίπτωση εγκατάλειψης ή κακοποίησης τους. Ο έλεγχος από την ΕΛ.ΑΣ., το Λιμενικό κ.λπ. θα έλυνε σε μεγάλο βαθμό την έλλειψη του τσιπ και της ταυτοποίησης, αν δεν ήταν ανύπαρκτος.
Ταυτόχρονα ο νόμος αυτός είναι βαθιά αντιφιλοζωικός με πολλές διατάξεις που δεν υπήρχαν πριν, να αφορούν αυτά καθαυτά τα δικαιώματα των ζώων, όπως ο εξευτελισμός των ταύρων και άλλων ζώων φάρμας σε διάφορες γιορτές και πανηγύρια, άλογων αλλά και αρπακτικών πουλιών, όπως αετοί, γεράκια, μπούφοι, ο ανήθικος εγκλεισμός εφ’ όρου ζωής άστεγων ζώων στα κλουβιά των δημοτικών κυνοκομείων, αν ο Δήμαρχος το θέλει, και πολλές άλλες διατάξεις. Πολλοί έχουν εναντιωθεί στον νόμο αυτό που ψηφίστηκε και ισχύει από τον Σεπτέμβριο του 2021 για αρκετούς και διαφορετικούς λόγους ο καθένας.
Για άλλους λόγους διαμαρτύρεται ο Πανελλήνιος Κτηνιατρικός Σύλλογος, ο οποίος συνεχίζει να απέχει από τη λήψη δείγματος DNA παρά τις απειλές που έχει δεχτεί από κυβερνητικά στελέχη. Για άλλους λόγους διαμαρτύρονται οι φιλοζωικοί φορείς που ζητούν την καθολική στείρωση των μη άστεγων (δεσποζόμενων) γατών και σκυλιών, ώστε να περιοριστούν οι εγκαταλείψεις ανεπιθύμητων ζώων και να σταματήσει η αύξηση του πληθυσμού των άστεγων. Και φυσικά, για τελείως άλλους λόγους διαμαρτύρονται οι μη επαγγελματίες εκτροφείς και οι κυνηγοί. Οι εκπρόσωποί τους επιδιώκουν να παραμένουν αστείρωτα τα σκυλιά τους και φυσικά να μην υφίστανται και κανέναν έλεγχο, αν και η χώρα είναι γεμάτη με παρατημένα και άρρωστα, σκελετωμένα κυνηγόσκυλα που μπορεί να μην απέδωσαν, να αρρώστησαν, να είναι κροτοφοβικά. Και όπως όλα δείχνουν, η κυβέρνηση τους μόνους που δείχνει να συμμερίζεται είναι οι κυνηγοί, τους οποίους κάλεσε ο Υφυπουργός ΥΠ.ΕΣ. κ. Β. Σπανάκης να συζητήσουν τον νόμο που αφορά τη προστασία των ζώων. Κάλεσε αυτούς, που αποδεδειγμένα πια μαζί με τους κτηνοτρόφους, ευθύνονται για το 70% και πλέον των άστεγων. Πιο οξύμωρο γεγονός δε γίνεται. Κάτι δε πάει καλά εδώ, όπως όλοι καταλαβαίνουμε. Και δυστυχώς, όσοι διαφωνούν με τον νόμο 4830/21 είτε απειλούνται είτε στοχοποιούνται είτε ακόμη και διώκονται αβάσιμα στα δικαστήρια. Το ζήτημα των άστεγων ζώων έχει πολλές αιτίες και επηρεάζει σχεδόν στο σύνολό του την οικονομική και κοινωνική ζωή του τόπου.
Η επίλυση δεν είναι μια απλή υπόθεση. Η ένταση του προβλήματος είναι η απόδειξη ότι ο τρόπος, καθώς και η λογική που εισήχθη με την ψήφιση του πρώτου νόμου για τη διαχείριση των άστεγων ζώων πριν από 20 χρόνια και συνεχίζεται και στις μέρες μας, είναι παταγωδώς αποτυχημένα. Όσο η πολιτική ηγεσία του ΥΠ.ΕΣ. αποφεύγει να επιβάλει κυρώσεις στους δήμους εκείνους που αδρανούν ή καταστρατηγούν τον νόμο, τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει. Κάτι όμως πρέπει να αλλάξει, αφού η κατάσταση παραμένει όχι μόνο ίδια, αλλά και επιδεινώνεται χρόνο με το χρόνο.
Η στείρωση ως λύση στη ραγδαία αύξηση των αδέσποτων
Καλούμαστε λοιπόν να επιλέξουμε ανάμεσα στον αποτυχημένο, 25 χρόνια τώρα, δρόμο και μοντέλο που ακολουθούν όλες οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις που μας έχουν οδηγήσει στον εφιαλτικό αριθμό των 4 εκατομμυρίων και πλέον άστεγων ζώων, σκύλων και γατών, και ανάμεσα στο μοντέλο που εμείς ως Ομοσπονδία προτείνουμε και συμφωνεί το συντριπτικά μεγαλύτερο κομμάτι της φιλοζωικής κοινότητας, τον δρόμο που εμείς προτείνουμε να βαδίσει η χώρα για να αρχίσει να έχει σιγά σιγά αποτελέσματα, δηλαδή να αρχίσει το ξεκίνημα επιτέλους της μείωσης αντί της αύξησης των άστεγων ζώων. Τα υπέρογκο ποσά που επίσης εδώ και χρόνια δίνονται από τις διάφορες κυβερνήσεις στους Δήμους για να κτιστούν τα κυνοκομεία-κολαστήρια, όπου κάθε έννοια ζωής και αξιοπρέπειας καταρρακώνεται, αντί να δίνονται για στειρώσεις, δεν έχουν λύσει, όπως όλοι διαπιστώνουμε γύρω μας, κανένα πρόβλημα. Τα άστεγα ζώα αυξάνονται με αλματώδεις ρυθμούς ενώ ποτέ δεν κλείνει η κάνουλα που τα δημιουργεί. Η υποχρεωτική στείρωση, για λίγα χρόνια, των μη άστεγων κατοικίδιων θα συντελούσε καθοριστικά στον δραστικό περιορισμό των άστεγων ζώων.
Όμως η κατεύθυνση αυτή, που ακολουθήθηκε από όλες τις σοβαρές και με παιδεία χώρες, που δεν έχουν πλέον άστεγα ζώα, δεν προκρίθηκε ούτε από τη σημερινή κυβέρνηση που έκανε πίσω κάτω από το βάρος των διαμαρτυριών διαφόρων συντεχνιών και κυκλωμάτων, νόμιμων και παράνομων, ούτε από τις προηγούμενες.
Στείρωση ή DNA test;
Και το 2021 “εφευρέθηκε”, άγνωστο πώς, η δυνατότητα επιλογής του κηδεμόνα ανάμεσα στη στείρωση ή στο DNA test. Και ενώ οι πάντες αναγνωρίζουν πλέον ότι η πρόταση αυτή δεν οδήγησε, 5 χρόνια τώρα εφαρμογής του νόμου, πουθενά και ο αριθμός των άστεγων ζώων έχει ξεπεράσει πλέον τα 4 εκατομμύρια, παρατηρούμε μια περίεργη εμμονή και επιμονή της κυβέρνησης στη συνέχιση της αποτυχημένης αυτής διάταξης του νόμου, δηλαδή στείρωση ή DNA – γενετικό υλικό. Αν περιμένεις να ελέγξεις τα άστεγα ζώα της Ελλάδας, παίρνοντας ακέραιο αίμα από τα σκυλιά που είναι:
1. μη άστεγα
2. με τσιπ
3. αστείρωτα, παραβλέποντας τα χιλιάδες άστεγα, τα ποιμενικά και τα κυνηγόσκυλα, τότε ή είσαι αφελής ή κάτι άλλο κρύβεται πίσω από αυτή τη κωμωδία.
Διαπιστώνουμε, θα λέγαμε πια ξεκάθαρα, μια κυβερνητική εμμονή και επιμονή να εφαρμοστεί ο νόμος για τη λήψη DNA (αφού η υποχρεωτική στείρωση ιδιόκτητων ζώων δε γίνεται αποδεκτή από διάφορες ομάδες, κυνηγούς κ.λπ.), μολονότι δηλαδή το δίπολο ή το ένα ή το άλλο δεν “περπατάει”. Βασική στόχευση των κυβερνώντων κυρίως είναι να φανεί ότι κάτι γίνεται, ενώ ουσιαστικά αποτέλεσμα δεν υπάρχει πλην αυτών που λαμβάνουν δημόσιο χρήμα παρέχοντας υπηρεσίες. Η κυβέρνηση της χώρας, αποφασίζει να συνεχίσει την σπατάλη του δημόσιου χρήματος αντί να επενδύσει αυτά τα χρήματα στην ίδρυση δημοτικών κτηνιατρείων και τη συστηματική εφαρμογή προγραμμάτων εμβολιασμού και στείρωσης των υπαρχόντων αδέσποτων ζώων, με στόχο την πραγματική μείωση του αριθμού τους. Εμμένει στην επίδειξη ισχύος για την εφαρμογή του ν.4830/2021, ενός νόμου που χρησιμοποιώντας ως “βιτρίνα” το υπαρκτό και σημαντικό πρόβλημα της διαχείρισης των αδέσποτων ζώων, μοιράζει χρήματα, εξουσία και αρμοδιότητες σε ημετέρους: οι φιλοκυβερνητικές ή και κομματικές ΜΚΟ αντικαθιστούν τους φιλοζωικούς και τους επιστημονικούς φορείς της χώρας και διαμορφώνουν νόμους και εγκυκλίους, εκπαιδεύουν μέσω του ΙΝΕΠ στελέχη της δημόσιας διοίκησης και της αστυνομίας, διορίζονται μέλη τους σε κυβερνητικές θέσεις υπουργείων κ.λπ. Η κυβέρνηση αποφασίζει να δώσει χρηματοδότηση δύο εκατομμυρίων ευρώ και να δημιουργήσει την Τράπεζα γενετικού υλικού κατοικίδιων ζώων στην Ακαδημία Αθηνών. Αλλά και η ίδια η Ακαδημία Αθηνών δεν μας έχει πείσει – δεν προσπάθησε καν – για την επιστημονική βάση και την αποτελεσματικότητα μιας τέτοιας διαδικασίας. Όσες προσπάθειες έγιναν εδώ και δύο χρόνια, ό,τι και αν έκαναν, δεν μπόρεσαν να εξασφαλίσουν παρά μόνο την ύπαρξη ελάχιστων δειγμάτων DNA, (1200, όταν τα μη άστεγα κατοικίδια ξεπερνούν τα 3 εκατομμύρια), τα οποία κιόλας δε φαίνεται καν να έχουν επιβεβαιωθεί.
Έτσι λοιπόν για να εφαρμοστεί αυτό το προβληματικό άρθρο του νόμου για το DNA και λόγω της καθολικής άρνησης του Πανελλήνιου Κτηνιατρικού Συλλόγου να κάνει λήψεις DNA, μια συγκεκριμένη φιλοκυβερνητική Μ.Κ.Ο. μπαίνει στη διαδικασία εδώ και μερικούς μήνες να συλλέγει δείγματα αίματος DNA από μη άστεγους σκύλους. Γι’ αυτό χρησιμοποιεί κτηνιάτρους από το εξωτερικό για τη στείρωση μόνο μη άστεγων σκυλιών, ώστε να ληφθεί από αυτά τα ζώα δείγμα DNA και να φανεί ότι τελικά κάτι γίνεται και πως ο προβληματικός νόμος κάπως εφαρμόζεται παρά τη γενική ανυπακοή.
Η πολιτεία προτιμά να σκορπά δημόσιο χρήμα σε “πρωτοβουλίες” εφαρμογής του συγκεκριμένου αντιεπιστημονικού νόμου και μια κρατική υπηρεσία νομοθετεί κτηνιατρικές πράξεις χωρίς κανένα επιστημονικό σκεπτικό, την ίδια στιγμή που ο κτηνιατρικός κλάδος και άλλοι φορείς έχουν βάσιμα επιστημονικά επιχειρήματα για την επικινδυνότητα και την αναποτελεσματικότητα της πράξης αυτής, όπως αυτά καταδεικνύονται στις διάφορες ανακοινώσεις του Πανελλήνιου Κτηνιατρικού Συλλόγου.
Και τα ερωτήματα που παραμένουν για την ώρα αναπάντητα είναι τα εξής:
Γιατί το κράτος, η κυβέρνηση, το Υπουργείο Εσωτερικών επιμένει να ψηφίζει και στηρίζει έναν νόμο, ο οποίος δε λύνει ούτε σταδιακά το πρόβλημα του αριθμού των άστεγων; Είναι γνωστό δε, ότι DNA μπορεί να βρεθεί στο αίμα, το σάλιο, τις τρίχες. Τι διάλεξαν οι “σοφοί νομοθέτες”; Το αίμα που είναι το πιο δύσκολο να αποσταλεί, μιας και χρειάζεται μια πολύ εξειδικευμένη μεταφορά. Έβαλαν και την προθεσμία να φτάσει σε 48 ώρες γιατί αλλιώς δε γίνεται δεκτό το δείγμα. Και ας υποθέσουμε ότι από την Αρτέμιδα στην Αγία Παρασκευή φτάνει σε 48 ώρες. Από την Ξάνθη, την Κω, τη Ρόδο;
Γιατί κάποιος “αρμόδιος” δεν εξηγεί πώς θα γίνεται η λήψη και αποστολή DNA, γιατί επέλεξαν το αίμα και όχι το σάλιο και τι θα γίνει αν εγώ υιοθετήσω ένα αδέσποτο, δώσω DNA, αλλά αυτό έχει γεννήσει στον δρόμο 1-2 φορές πριν το υιοθετήσω; Θα έχω πρόστιμο ή όχι; Άραγε, κατά τη περίοδο που φτιαχνόταν το νομοσχέδιο μίλησαν με κάποιον ή κάποιους κτηνιάτρους και με ποιους; Ποιους συμβουλεύτηκαν πριν θεσπίσουν τα περί DNA που είναι ένα καθαρά επιστημονικό θέμα; Μέσα σε όλα αυτά και χωρίς να υπάρχει πιο φανερό δείγμα αποτυχίας, ο ν. 4830/21 έχει υποστεί από το 2021 αλλεπάλληλες παρατάσεις στην ισχύ των διαφόρων άρθρων του.
Η νέα παράταση
Τελευταία, προς το παρόν, παράταση ήταν αυτή που μετέθετε από την 01.07.25 στις 31.10.25 (τότε θα δοθεί φυσικά νέα παράταση) την έναρξη ισχύος των προστίμων για τους κηδεμόνες κατοικίδιων που είτε δεν είχαν στειρώσει είτε δεν είχαν πάει στον κτηνίατρο για τη λήψη γενετικού υλικού – DNA (ποιον κτηνίατρο άραγε, αφού όλοι οι κτηνίατροι απέχουν από τη διαδικασία αυτή…). Γρίφος η υπόθεση ή αλλιώς επί το λαϊκότερο, πιο μαντάρα δε γίνεται! Ταυτόχρονα έχουν γίνει και πολλές τροπολογίες του νόμου, κατά κύριο λόγο υπέρ των κυνηγών και των Δήμων, σε βαθμό που νομίζει κάνεις ότι δεν έχουμε έναν νόμο προστασίας των ζώων, αλλά των κυνηγών και των δήμων.
Η πρόταση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Νέμεσις
Οι βασικοί άξονες της πρότασής μας για να σπάσει επιτέλους ο φαύλος κύκλος δεκαετιών είναι:
1. Πλήρης ανακατανομή των κονδυλίων που κατασπαταλώνται άγονα, άσκοπα και άστοχα σε άχρηστα κυνοκομεία που αποτελούν ένα τεράστιο εμπόδιο για τη λύση προς την κατεύθυνση της στείρωσης.
2. Υποχρεωτικά Δημοτικά Κτηνιατρεία με μικρό αριθμό θέσεων φιλοξενίας επειγόντων περιστατικών και καθολικά προγράμματα στειρώσεων, όχι μόνο για αδέσποτα αλλά και για δεσποζόμενα ζώα ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, όπως αυτές προσδιορίζονται στον νόμο. Κανονικές προσλήψεις δημοτικών κτηνιάτρων, όχι με μισθούς πείνας και άλλα κίνητρα.
3. Ίδρυση Αστυνομίας Ζώων, ειδικής δύναμης ή τμήματος σε επίπεδο Δήμου ή Περιφέρειας, που θα εποπτεύει την εφαρμογή της νομοθεσίας και θα επεμβαίνει σε περιστατικά κακοποίησης και παραμέλησης.
4. Υποχρεωτική φιλοζωική εκπαίδευση στα σχολεία, για να θεμελιωθεί μια νέα, ουσιαστική φιλοζωική κουλτούρα στη χώρα μας.
5. Εθνική Καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών σε συνεχή βάση.
Όλοι πλέον γνωρίζουν από επίσημες μελέτες που έχουν γίνει στο ΑΠΘ ότι τα άστεγα προέρχονται από τους κυνηγούς, τους κτηνοτρόφους, τους παράνομους εκτροφείς και εισαγωγείς ζώων, αλλά και από ανεύθυνους και αδιάφορους κηδεμόνες. Και αναρωτιέται κανείς: ποιος είναι ο στόχος της κυβέρνησης; Η δραστική μείωση και εν καιρώ η εξάλειψη των αδέσποτων ή εισπρακτικές και αντιεπιστημονικές ενέργειες που καθορίζονται από μια ομάδα πολιτών που είναι οι κυρίως υπεύθυνοι για το 40% του πληθυσμού των άστεγων ζώων;
Το ζήτημα αυτό δεν θα λυθεί με τέτοιες πολιτικές αλλά με θαρραλέες αποφάσεις που θα στηρίζονται σε επιστημονικά δεδομένα και που απαιτούν σύγκρουση. Με τα τοπικά συμφέροντα, με τους κυνηγούς, με τις πελατειακές σχέσεις δήμων, με τους εκτροφείς, με τη συντήρηση. Όμως κανείς δε δείχνει πρόθυμος να χάσει ψήφους χάριν των ζώων. Η φιλοζωία δεν είναι ζήτημα εντυπώσεων ούτε τα ζώα πολυτέλεια για “προεκλογικές κορδέλες”. Όσο το κράτος δεν επιλέγει να συγκρουστεί με τη ρίζα του προβλήματος, τίποτα δεν θα αλλάξει. Όσο δεν κλείνουν την κάνουλα δημιουργίας νέων και νέων άστεγων ζώων, καμία αλλαγή δε θα επέλθει.
Η ΝΕΜΕΣΙΣ δηλώνει ξεκάθαρα ότι θα σταθεί απέναντι σε κάθε προσπάθεια οπισθοδρόμησης και ατιμωρησίας. Το μέλλον ανήκει σε εκείνους που τολμούν να δουν μακριά. Μαζί μπορούμε να δώσουμε τέλος στα άστεγα ζώα, όπως τόσες χώρες ήδη κατάφεραν. Το μέλλον ανήκει σε αυτούς που τολμούν, που δε συμβιβάζονται με “ψίχουλα”, που η φωνή τους για την προστασία και τα δικαιώματα των ζώων είναι αδιαπραγμάτευτη και ασυμβίβαστη.
Η ΝΕΜΕΣΙΣ δεν κάνει πολιτική. Δεν έχει χορηγούς, δεν έχει “δίκτυα”. Έχει μόνο το θάρρος να λέει τα πράγματα με το όνομά τους και να υπερασπίζεται με συνέπεια την ουσία της φιλοζωίας: τη διαφάνεια, τη συνεργασία, τη δράση με διάρκεια και όχι τις εφήμερες φιέστες”.
