Αντιπαρασιτικά κατοικίδιων
Σοβαρές έως θανατηφόρες μπορεί να είναι οι συνέπειες από τη χρήση λάθος αντιπαρασιτικών για κατοικίδια.
Τα αντιπαρασιτικά κατοικίδιων αποτελούν έναν καλό τρόπο για την προστασία τους από ψύλλους, κουνούπια, τσιμπούρια και ενδεχομένως άλλα έντομα που το τσίμπημά τους μπορεί να είναι επικίνδυνο. Είναι όμως απαραίτητο να χρησιμοποιούνται ορθά. Παρόλα αυτά, η χρήση ενός ακατάλληλου προϊόντος για ένα ζώο που χρειάζεται μια συγκεκριμένη θεραπεία μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για την υγεία του και να προκαλέσει ακόμα και τον θάνατο.
Αντιπαρασιτικά σκευάσματα: Κίνδυνοι από τη χρήση σε λάθος είδος
Παρότι θεωρούνται γενικά ασφαλή όταν χρησιμοποιούνται σωστά, τα αντιπαρασιτικά προϊόντα μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες όταν χορηγούνται σε ζώα διαφορετικού είδους από εκείνο για το οποίο προορίζονται.
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά και συχνά καταγεγραμμένα παραδείγματα αφορά τη χρήση σκευασμάτων που περιέχουν περμεθρίνη σε γάτες, μια ουσία που, αν και είναι ανεκτή από τους σκύλους, είναι ιδιαίτερα τοξική για τα αιλουροειδή. Η τοξικότητα της περμεθρίνης στις γάτες σχετίζεται με την αδυναμία τους να μεταβολίσουν και να αποβάλουν αποτελεσματικά την ένωση μέσω του ήπατος, λόγω έλλειψης συγκεκριμένων ενζύμων της οικογένειας των γλυκουρονυλοτρανσφερασών. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές νευρολογικές εκδηλώσεις όπως τρόμο, σπασμούς, αταξία, υπερδιέγερση ή ακόμη και κώμα, ενώ συχνά τα συμπτώματα συνοδεύονται από γαστρεντερικές διαταραχές. Σε βαριές περιπτώσεις η έκβαση μπορεί να είναι θανατηφόρα. Παρά τις σαφείς αντενδείξεις στις ετικέτες και τα συνοδευτικά φυλλάδια των προϊόντων, αλλά και τις επανειλημμένες ενημερωτικές καμπάνιες προς επαγγελματίες και κηδεμόνες κατοικίδιων, τέτοιου είδους περιστατικά συνεχίζουν να καταγράφονται. Ενδεικτικά, μόνο στη Γαλλία το 2024 αναφέρθηκαν 82 περιστατικά ανεπιθύμητων ενεργειών σε γάτες λόγω έκθεσης σε περμεθρίνη. Από αυτά, 34 χαρακτηρίστηκαν σοβαρά, ενώ τέσσερις γάτες κατέληξαν.
Ανάλογη προσοχή απαιτείται και στα κουνέλια, τα οποία εμφανίζουν αυξημένη ευαισθησία στη φιπρονίλη, ένα άλλο δραστικό συστατικό που χρησιμοποιείται ευρέως σε προϊόντα για σκύλους και γάτες. Στα κουνέλια, η χορήγηση φιπρονίλης μπορεί να προκαλέσει συστηματικές αντιδράσεις, όπως ανορεξία, λήθαργο, γαστρεντερικές διαταραχές και σε ορισμένες περιπτώσεις σπασμούς ή άλλες νευρολογικές εκδηλώσεις. Και εδώ, η πρόγνωση μπορεί να είναι δυσμενής. Συγκεκριμένα, καταγράφηκαν 19 περιπτώσεις ανεπιθύμητων ενεργειών σε κουνέλια από προϊόντα με φιπρονίλη το 2024, εκ των οποίων τρεις θεωρήθηκαν σοβαρές.
Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται με τα προϊόντα spot-on (πιπέτες) που είναι ένας τύπος αντιπαρασιτικών προϊόντων για κατοικίδια, τα οποία εφαρμόζονται απευθείας στο δέρμα του ζώου, συνήθως ανάμεσα στις ωμοπλάτες. Τα συγκεκριμένα περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις σε δραστικές ουσίες και ακόμα και μικρές ποσότητες, είτε μέσω απλής δερματικής εφαρμογής είτε μέσω κατάποσης εάν το ζώο γλείψει το τρίχωμα στο σημείο που έχει εφαρμοστεί το προϊόν, αρκούν για να προκαλέσουν σοβαρή τοξικότητα.
Συμπέρασμα
Όλα τα παραπάνω υπογραμμίζουν την ανάγκη για αυστηρή συμμόρφωση στις οδηγίες χρήσης, με πλήρη κατανόηση της φαρμακολογικής συμπεριφοράς των δραστικών ουσιών ανά είδος. Η συνεργασία κτηνιάτρων και επαγγελματιών που πωλούν τέτοια προϊόντα για τα κατοικίδια και οι κατάλληλες γνώσεις πάνω στο αντικείμενο είναι κρίσιμες για την πρόληψη τέτοιων περιστατικών, μέσω ορθής καθοδήγησης των κηδεμόνων και ενίσχυσης της ενημέρωσης γύρω από τις διασταυρούμενες τοξικότητες.
