Μικρά κατοικίδια
Η αγορά με τα μικρά κατοικίδια στην Ευρώπη αναπτύσσεται με ευκαιρίες για ποιοτικά προϊόντα και καινοτομίες για τα pet shops.
Η ευρωπαϊκή αγορά με τα μικρά κατοικίδια εξελίσσεται και οι ηγέτες της βιομηχανίας αναλύουν πώς οι επιχειρήσεις μπορούν να εκμεταλλευτούν τις αναδυόμενες τάσεις. Παρά το γεγονός ότι οι σκύλοι και οι γάτες συνεχίζουν να κυριαρχούν στα στατιστικά που αφορούν τους κηδεμόνες, η αγορά των μικρών κατοικίδιων που δεν απαιτούν υψηλό κόστος συντήρησης επεκτείνεται σταθερά σε ολόκληρη την Ευρώπη. Μελετώντας τα τελευταία πέντε χρόνια, ας δούμε μέσα από τη ματιά των ειδικών πώς έχει εξελιχθεί αυτή η αγορά και ποιες τάσεις αναμένεται να την καθορίσουν στο μέλλον.
Η σημασία της σωστής καθοδήγησης
Για τη Wagner Pet Products Group στη Γερμανία, παραγωγό τροφών και ειδών για πτηνά, γάτες, σκύλους και μικρά κατοικίδια, το τμήμα αυτό έχει υποστεί «δομική» αλλαγή. «Κατά τα χρόνια της πανδημίας, παρατηρήσαμε σημαντική αύξηση στη ζήτηση για χάμστερ και πτηνά, κυρίως από οικογένειες και νέους κηδεμόνες κατοικίδιων. Από τότε η αγορά έχει ομαλοποιηθεί, αλλά σε σαφώς υψηλότερο ποιοτικό επίπεδο», αναφέρει ο Διευθύνων Σύμβουλος Λειτουργιών Markus Wagner, σύμφωνα με τον οποίο οι καταναλωτές γίνονται όλο και πιο συνειδητοποιημένοι όσον αφορά την ευζωία των ζώων και τη διάρκεια ζωής των προϊόντων. «Έχουμε παρατηρήσει ότι τα κλουβιά και τα περιβλήματα για πτηνά που είναι σχεδιασμένα ώστε να τους παρέχουν επαρκή χώρο για να πετούν και διαθέτουν ανοξείδωτα συστήματα τροφοδοσίας και φυσικά ξύλινα καθίσματα διατηρούν σταθερές πωλήσεις». Ο ίδιος προβληματίζεται που πολλά pet shops έχουν μειώσει δραστικά τα αποθέματά τους σε κλουβιά: «Οι πελάτες αναγκάζονται όλο και περισσότερο να αγοράζουν αυτά τα προϊόντα online, όπου χάνεται η καθοδήγηση και η εμπειρία της αγοράς του προϊόντος. Αυτή η αλλαγή είναι δυσάρεστη, γιατί η σωστή αγορά προϊόντων αυτού του είδους απαιτεί καθοδήγηση και επαγγελματική σύσταση, κάτι που το εξειδικευμένο λιανικό εμπόριο έκανε με εξαιρετικό τρόπο στο παρελθόν».
Έμφαση στην ποιότητα
Ο Διευθυντής Πωλήσεων της Versele-Laga στο Βέλγιο, μιας εταιρείας εξειδικευμένης στη διατροφή και φροντίδα των κατοικίδιων, έχει διαφορετική άποψη για την κατάσταση της αγοράς: «Η κατηγορία των πτηνών μειώνεται, αλλά υπάρχει και μια καλή είδηση: η ποιότητα υπερισχύει. Η τάση μετατοπίζεται προς πιο ακριβά, όμορφα και δύσκολα στην αναπαραγωγή πτηνά. Επίσης, παρά τη μείωση στο τμήμα των μικρών θηλαστικών, συνεχίζεται η τάση προς υψηλής ποιότητας προϊόντα». Σύμφωνα με την εταιρεία, υπάρχουν δύο κύριοι λόγοι για την πτώση της αγοράς με τα μικρά κατοικίδια και πτηνά: η έλλειψη πίστης των επιχειρηματιών και των ιδιοκτητών pet shops σε αυτές τις κατηγορίες και η τάση να επικεντρώνονται μόνο στο κόστος διατήρησης ζώων στα καταστήματα, αντί να αναγνωρίζουν τα πλεονεκτήματα, όπως η προσέλκυση περισσότερης πελατείας και η αύξηση της συνολικής εμπειρίας και δαπάνης στο κατάστημα. «Ζούμε σε έναν ανασφαλή κόσμο και η επιχείρησή μας είναι πιο επισφαλής από ό,τι ήταν παλιά. Δεν είναι η στιγμή για να μειωθούν οι διαθέσιμες κατηγορίες προϊόντων. Πρέπει να καταλάβουμε ότι αν προσθέσουμε αξία στα κατοικίδια, η αγορά τους θα προσθέσει αξία και στον κόσμο. Άρα, όχι πουλιά σε μικρά κλουβιά, αλλά σε ωραία, μεγάλα, ευρύχωρα κλουβιά ώστε οι άνθρωποι να τα θαυμάζουν», συμπληρώνει ο Διευθυντής Πωλήσεων της εταιρείας, που παρ’ όλα αυτά διατηρεί μια νότα αισιοδοξίας.
Αύξηση στον αριθμό των χάμστερ
Τα μικρά κατοικίδια συνεχίζουν να δείχνουν θετική τάση στον πληθυσμό τους, αν και όχι στο ίδιο επίπεδο με τους σκύλους και τις γάτες. Για τα χάμστερ δεν υπάρχουν ακριβή συνολικά δεδομένα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά τα εθνικά δεδομένα δείχνουν ενδιαφέρον. Σύμφωνα με την παγκόσμια πλατφόρμα Statista, η κατοχή χάμστερ στο Ηνωμένο Βασίλειο – περίπου 600.000 χάμστερ – αυξήθηκε από 1,5% σε 2,1% των νοικοκυριών μεταξύ 2022 και 2024, ενώ στην Ιταλία τα χάμστερ αντιπροσωπεύουν περίπου το 3,4% της κηδεμονίας κατοικίδιων ανά νοικοκυριό. «Ο πληθυσμός των χάμστερ έφτασε στο αποκορύφωμά του κατά την πανδημία και από τότε σταθεροποιήθηκε σε επίπεδα λίγο πάνω από του 2019. Η ανάπτυξη ήταν ιδιαίτερα ισχυρή στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, όπου οι περιορισμένοι χώροι κατοικίας και τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των οικογενειών καθιστούν τα μικρά κατοικίδια δημοφιλή», λέει ο Wagner.
Σταθεροί οι πληθυσμοί των πτηνών
Για τα πτηνά, η τάση ήταν πιο σταθερή. Τα τελευταία στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Τροφών Κατοικίδιων (FEDIAF) δείχνουν συνολικά 48,2 εκατ. διακοσμητικά πτηνά στην Ευρώπη, με την Ιταλία να ηγείται με 12,9 εκατ. πτηνά. Ο Wagner αναφέρει ότι έχει παρατηρηθεί «μετρημένη ανάπτυξη» στη Νότια Ευρώπη, σε χώρες όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιταλία, και «επανεμφάνιση του ενδιαφέροντος» σε αγορές όπως η Πολωνία και η Ρουμανία. «Η περιοχή της Γερμανίας, Αυστρίας, Ελβετίας παραμένει ώριμη, αλλά με έμφαση στην ποιότητα και τη μακροπρόθεσμη συντήρηση», προσθέτει.
Δημογραφικά στοιχεία κηδεμόνων μικρών κατοικίδιων
Τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των κηδεμόνων χάμστερ και πτηνών είναι διαφορετικά από αυτά των κηδεμόνων πιο συνηθισμένων κατοικίδιων. Η γερμανική εταιρεία Vitakraft εξειδικεύεται στην παραγωγή και διανομή τροφών, σνακ, παιχνιδιών και αξεσουάρ ανά είδος. Η υπεύθυνη Διεθνούς Μάρκετινγκ της εταιρείας εξηγεί ότι τα μικρά θηλαστικά είναι ιδιαίτερα δημοφιλή σε οικογένειες με παιδιά και θεωρούνται συχνά «κατοικίδια εκκίνησης», βοηθώντας τα παιδιά να αποκτήσουν την πρώτη τους εμπειρία υπεύθυνης φροντίδας ζώων. Για τα πτηνά, υπάρχει μεγαλύτερη ποικιλία κηδεμόνων, κυρίως επηρεασμένη από τοπικούς παράγοντες. «Ιδιαίτερα οι ηλικιωμένοι εκτιμούν τα πτηνά ως κατοικίδια, αλλά και νεότεροι τα επιλέγουν συχνά», συμπληρώνει.
Ο Wagner συμφωνεί για τα διαφορετικά δημογραφικά χαρακτηριστικά των κηδεμόνων πτηνών, που κυμαίνονται «από νεαρούς χομπίστες που κρατούν παπαγαλάκια έως έμπειρους κηδεμόνες παπαγάλων με βαθιά συναισθηματική σύνδεση και ισχυρή προθυμία να επενδύσουν στην ποιότητα και τον εμπλουτισμό». Αναφερόμενος στα χάμστερ, ο Peter Lancaster, Διευθυντής Μάρκετινγκ της βρετανικής εταιρείας Burgess Pet Care, δηλώνει: «Ενώ παραδοσιακά τα χάμστερ θεωρούνταν τα πρώτα κατοικίδια των παιδιών, όλο και συχνότερα βλέπουμε να αγοράζονται από ενήλικες που κατανοούν καλύτερα τις ανάγκες τους για ευζωία και είναι πιο πρόθυμοι να επενδύσουν σε κατάλληλη στέγαση, εμπλουτισμό και διατροφή ώστε να υποστηρίξουν υγιή και χαρούμενα κατοικίδια». Θεωρεί ότι αυτή η τάση μπορεί να οφείλεται εν μέρει στην επιστροφή στην εργασία μετά την πανδημία. Την περίοδο εκείνη, πολλοί άνθρωποι συνειδητοποίησαν ότι οι συνήθειές τους και οι κατοικίες τους δεν ήταν κατάλληλες για τη φροντίδα άλλων κατοικίδιων.
Προκλήσεις και ευκαιρίες
Η αγορά σήμερα αντιμετωπίζει προκλήσεις παντού. «Ένα βασικό ζήτημα είναι η συρρίκνωση του μεγέθους της αγοράς. Ταυτόχρονα, η ζήτηση για ποιοτικά και λειτουργικά προϊόντα αυξάνεται. Ευκαιρίες προκύπτουν μέσω στοχευμένων καινοτομιών, όπως λειτουργικά σνακ ή καινοτόμες συσκευασίες», ισχυρίζεται από την πλευρά της η Vitakraft. Ο Lancaster επισημαίνει ότι οι δυσκολίες αντιπροσωπεύουν τη μεγαλύτερη ευκαιρία. «Η μεγαλύτερη πρόκληση, ιστορικά και σήμερα, είναι η χαμηλή αντιλαμβανόμενη αξία των χάμστερ λόγω του σχετικά χαμηλού κόστους αγοράς τους. Αυτό μπορεί να κάνει τους κηδεμόνες να μην επενδύουν στην κατάλληλη φροντίδα, με αποτέλεσμα μια σύντομη ή απογοητευτική εμπειρία και μειωμένη πιθανότητα αγοράς άλλων κατοικίδιων». Θεωρεί ότι με τη σωστή υποστήριξη των φυσικών συμπεριφορών και την προώθηση της μακροχρόνιας υγείας και ευζωίας μπορεί να ενισχυθεί η επαναληπτική αγορά και να προωθηθεί περαιτέρω η κατοχή κατοικίδιων. «Σε αυτό το σενάριο, ωφελούνται τα χάμστερ, οι κηδεμόνες και η αγορά κατοικίδιων», συμπληρώνει.
Ο Wagner τονίζει την ανάγκη εκπαίδευσης: «Αυτό είναι το κύριο ζήτημα. Πολλά βασικά προϊόντα εξακολουθούν να μην ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες των διάφορων ειδών ζώων. Ο χώρος για μεγαλύτερα περιβλήματα μειώνεται και οι αποκλειστικά online πωλήσεις δεν μπορούν να αντικαταστήσουν πλήρως την προσωπική καθοδήγηση». Από την άλλη, βλέπει τεράστιες ευκαιρίες, ειδικά για μάρκες που συνδυάζουν σχεδιασμό, εκπαίδευση και ευζωία. «Η επόμενη γενιά καταναλωτών είναι καλύτερα ενημερωμένη, πιο υπεύθυνη και πρόθυμη να επενδύσει σε ποιοτικά προϊόντα. Η κατηγορία των χάμστερ αναμένεται πιθανώς να παρουσιάζει εποχικές ή κυκλικές διακυμάνσεις, αλλά σε υψηλότερο επίπεδο αξίας».
Μελλοντικές προοπτικές και στρατηγικές εταιρειών
Αναφορικά με την ανάπτυξη της αγοράς και τα σχέδια των παραπάνω εταιρειών για το μέλλον, όσον αφορά τη Vitakraft, τα τμήματα μικρών θηλαστικών και πτηνών παραμένουν πολύ σημαντικά: «Είμαστε ηγέτες στην αγορά αυτών των τμημάτων και παράγουμε τα προϊόντα μας στις δικές μας εγκαταστάσεις στη Γερμανία. Επεκτεινόμαστε σε νέες αγορές και λανσάρουμε νέες παραλλαγές προϊόντων». Ο Wagner δηλώνει: «Μακροπρόθεσμα, θεωρώ ότι η βιωσιμότητα, ο σχεδιασμός και η ευζωία θα καθορίσουν το μέλλον αυτής της αγοράς. Είμαστε περήφανοι που συμβάλλουμε σε αυτή την εξέλιξη μέσω των brands μας». Ο Lancaster αναφέρει ότι η φιλοσοφία τριπλού οφέλους της Burgess Pet Care τον καθιστά αισιόδοξο για το μέλλον όλων των ειδών κατοικίδιων, ειδικά για τα μικρότερα, όπως τα χάμστερ: «Ως επιχείρηση, ξέρουμε ότι μπορούμε να κάνουμε σημαντική διαφορά στην ευζωία τους και να βοηθήσουμε αυτά τα κατοικίδια να φέρουν χαρά στους κηδεμόνες τους». Τέλος, στην Versele-Laga είναι πεπεισμένοι ότι η επιτυχία των καταστημάτων που πωλούν είδη για μικρά κατοικίδια εξαρτάται από την τεχνογνωσία του προσωπικού. «Αν έχετε ζώα σε ένα κατάστημα, χρειάζεστε υπαλλήλους που γνωρίζουν τα πάντα για αυτά. Και ένα ενθουσιώδες και καταρτισμένο προσωπικό οδηγεί αυτόματα σε υψηλότερες πωλήσεις».
Μέγεθος και προοπτικές αγοράς
Σύμφωνα με τη Market Report Analytics, εταιρεία που ασχολείται με έρευνες αγοράς και αναλύσεις δεδομένων για διάφορους κλάδους, η αγορά προϊόντων χάμστερ στην Ευρώπη αποτελεί σημαντικό τμήμα της ευρύτερης αγοράς κατοικίδιων. Η παγκόσμια αγορά προϊόντων για χάμστερ εκτιμάται σε 435,6 εκατ. ευρώ το 2025 και προβλέπεται να αυξηθεί με σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 5% έως το 2033. Η ανάπτυξη αυτή ευθυγραμμίζεται με τα δεδομένα της Market Data Forecast, εταιρείας έρευνας αγοράς και προβλέψεων, για την ευρωπαϊκή αγορά κατοικίδιων που αναμένεται να φτάσει τα 11,1 δις ευρώ έως το 2033 από 5,87 δις το 2025 με σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 8,24%. Η ανάπτυξη του ευρωπαϊκού τμήματος αγοράς τροφών πτηνών είναι πιο μετρημένη. Σύμφωνα με την Cognitive Market Research, εταιρεία έρευνας αγοράς και ανάλυσης δεδομένων, η Ευρώπη κατείχε πάνω από 30% της παγκόσμιας αγοράς το 2024, με μέγεθος 614,5 εκατ. ευρώ και προβλέπεται να αυξηθεί με σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 2,5% έως το 2033.
